BASINA VE KAMUOYUNA
Kadına karşı şiddet kendini her alanda ve her araçla gösteriyor.
Kadınlar Her yıl 25 Kasım tarihinde şiddetin değişik yüzlerine dikkat çeken eylemler yapıyor.
Biz de KAHDEM (Kadınlara Hukuki Destek Merkezi)olarak sınırlı bir zamanda ve gönüllü meslektaşlarımızın katkısıyla 4320 sayılı yasanın uygulamasına ilişkin 11 ilde verilen 4320 sayılı yasaya dayanarak verilen koruma kararlarındaki verileri bir araya getirmeye ve yorumlamaya çalıştık.
Maalesef, kaynaklarımızın yetersizliği ve bilgiye ulaşmadaki türlü zorluklar nedeniyle geniş çaplı bir istatistiksel veri sunamıyoruz. Ancak, gerek bu küçük araştırmamızdan gerekse avukat olarak günlük pratiklerimizden çıkardığımız sonuçlar ve verileri bazı çözümlerin başlangıcı olabilir, düşüncesiyle kamuoyuna duyurmak ve şiddetin bir başka yönüne dikkat çekmek istiyoruz :
4320 Sayılı Ailenin Korunmasına Dair Kanun Uygulaması konusunda 11 ilde yapmış olduğumuz araştırmalarımız ve gözlemlerimizin sonuçlarına göre:
SORUNLAR VE TESPİTLER ve ÖNERİLER:
1-Koruma kararları genellikle gerçekleşmiş bir şiddet olayından sonra verilmektedir.
Oysa 4320 sayılı yasanın amacı şiddeti önleyerek kadını korumaktır.
Bu nedenle koruma kararı verilebilmesi için gerçekleşen şiddetin delil olarak değerlendirilmesi ve tıbbi darp rapor talep edilmesi şiddetle mücadeleyi etkisiz hale getirmektedir.
Koruma kararının verilmesinde şiddetin ihtimal dahilinde olması yeterli sayılmalıdır.
2-Koruma kararları soruşturulan dosyalar üzerinden Savcılık tarafından istenmektedir.
Bu durum yasanın res’en uygulanması bakımından oldukça olumlu ise de şiddet mağdurlarının kolluğa başvurma zorunluluğu olmaksızın doğrudan Aile Mahkemesine başvurma olanağından henüz yeteri kadar yararlanmadıklarını göstermektedir.
Kadınların şiddetten korunma konusunda cesaretlendirilmeleri ve yasal düzenleme / yasal olanaklardan yararlanma olanakları kadınlara etkili ve eylemli olarak duyurulmalıdır..
3-Kadınların ,şiddetten korunmada bir avukattan hukuki destek alması yetersizdir.
CMK değişikliği sonrası mağdurlara baro tarafından vekil atanması olanağı kadın mağdurlarca bilinmemekte ve bu hak karakol ve diğer aşamalarda kadınların anlayabileceği şekilde kendilerine bildirilmemektedir.
Bu nedenle kolluğun kadının insan hakları ve şiddetten korunma da yasal olanaklar konusunda eğitilmesi kadına yönelik şiddetle mücadelede zorunluluktur.
4-Yasanın amacı gereği koruma kararlarının” DERHAL” verilmesi gerekirken bu süre genel olarak korunma kararından beklenen yararı ortadan kaldırabilecek kadar uzun olabilmektedir.
Gece ve hafta sonu şiddet tatil yapmamaktadır.
Nöbetçi Mahkemelerin 24 saat karar verebilir durumda bulundurulmaları zorunludur.
5-Aile gibi yaşayan fakat resmi nikah olmayan birlikteliklerde ve ,boşanma sonrasında kadın genellikle şiddete karşı korunamamakta ve medeni durumuna göre ayrımcılığa uğramaktadır.
Şiddetten korunmak evrensel bir haktır ve kadınlar arasında medeni durumlarına göre ayrımcılığa derhal son verilmelidir.
6-Verilmiş koruma kararlarının etkin kontrolü yapılmamakta karara rağmen kadın yeniden şiddetle . karşılaşabilmekte ve hatta hayatını kaybedebilmektedir.
Koruma kararlarının fiilen yarar sağlaması ve etkin olması için DERHAL ve yeteri kadar önlem alınmalıdır.
7-Kadınların şiddet ve diğer hukuki sorunları nedeniyle adalete ulaşmaları ve bir avukattan hukuki destek almaları yeterli düzeyde değildir.
Kadının insan hakları ve adalete ulaşma konusunda yaygın bir bilgilendirme yapılması ve danışma/destek merkezlerinin oluşturulup sayısının arttırılması gerekmektedir.
8-Şiddetle etkili mücadelede kadının aile içinde ve toplumdaki temel haklara aykırı olan geleneksel rollerin devamı şiddetin de devamını sağlamaktadır.
Toplumsal cinsiyet ve kadının insan hakları konusunda HEMEN yaygın bir eğitim ve davranış değişikliği için hükümet ulusal bir eylem planı yapmalı ve kadın için devam eden eşitsiz hayatı değiştirmelidir..
9-Koruma kararı verilmesinde mağdurun başvurundan başka ihbar yolu ile de karar verilebilme olanağı yeteri kadar kullanılmamaktadır.
Yurttaşların kadına yönelik şiddet konusunda ihbar yolunu denemeleri için cesaretlendirilmeleri ve kadına yönelik şiddetle ilgili Kadın örgütlenmelerinin bildirimleri yeteri kadar önemli sayılmalıdır.
KADINLARA HUKUKİ DESTEK MERKEZİ DERNEĞİ (KAHDEM)
Adına
Av.Habibe Yılmaz Kayar
İllere göre dağılım:
Mahkeme |
B.sayısı |
Savcılık % 40.6 |
Kişisel% 59.3 |
SHÇEK |
Vekil % 23 |
Kadın %100 |
Erkek %0 |
Kabul % 74.5 |
Red % 11.8 |
Ankara 1. |
59 |
24 |
35 |
0 |
14 |
59 |
0 |
44 |
7 |
Mahkeme |
B.sayısı |
Savcılık % 96.7 |
Kişisel % 3.2 |
SHÇEK |
Vekil |
Kadın %100 |
Erkek |
Kabul % 91.8 |
Red% 3.2 |
Burdur |
61 |
59 |
2 |
|
0 |
61 |
0 |
56 |
2 |
Mahkeme |
B.sayısı |
Savcılı % 89.5k |
Kişise % 10.4l |
SHÇEK |
Vekil |
Kadın %99.4 |
Erkek % 0.5 |
Kabu l% 86.8 |
Red% 13 |
Diyarbakır |
335 |
300 |
35 |
|
0 |
333 |
2 |
291 |
44 |
Mahkeme |
B.sayısı |
Savcılık %40.9 |
Kişisel % 59 |
SHÇEK |
Vekil |
Kadın % 100 |
Erkek % 0 |
Kabul %100 |
Red |
Hatay sa. |
22 |
9 |
13 |
|
0 |
22 |
0 |
22 |
0 |
Mahkeme |
B.sayısı |
Savcılık % 69.9 |
Kişisel % 30.6 |
SHÇEK |
Vekil %0.9 |
Kadın % 96.7 |
Erkek % 3.2 |
Kabul % 82.8 |
Red % 16.7 |
İstanbul |
555 |
388 |
167 |
|
5 |
537 |
18 |
460 |
93 |
Mahkeme |
B.sayısı |
Savcılık % 44.3 |
Kişisel % 55.6 |
SHÇEK |
Vekil |
Kadın % 7.5 |
Erkek % 2.5 |
Kabul % 78.4 |
Red % 12.5 |
İzmir |
616 |
273 |
343 |
|
0 |
539 |
77 |
483 |
77 |
Mahkeme |
B.sayısı |
Savcılık % 94.7 |
Kişisel % 5.2 |
SHÇEK |
Vekil % 2.6 |
Kadın %100 |
Erkek %0 |
Kabul % 86.8 |
Red %13.1 |
K.Ereğli |
38 |
36 |
2 |
|
1 |
38 |
0 |
33 |
5 |
Mahkeme |
B.sayısı |
Savcılık % 93.5 |
Kişise l% 6.4 |
SHÇEK |
Vekil |
Kadın % 2.2 |
Erkek % 7 |
Kabul % 98 |
Red % 2 |
Konya |
154 |
144 |
10 |
|
0 |
142 |
12 |
152 |
2 |
Mahkeme |
B.sayısı |
Savcılık % 100 |
Kişisel %0 |
SHÇEK |
Vekil |
Kadın %100 |
Erkek |
Kabul %84.1 |
Red % 15 |
Sivas |
63 |
63 |
0 |
|
0 |
63 |
0 |
53 |
10 |
Mahkeme |
B.sayısı |
Savcılık % 94.17 |
Kişisel %5.8 |
SHÇEK |
Vekil % 1.9 |
Kadın % 4.1 |
Erkek % 4.8 |
Kabul, %97 |
Red % 3 |
Tarsus |
103 |
97 |
6 |
|
2 |
97 |
5 |
100 |
3 |
Mahkeme |
B.sayısı |
Sav.cılık % 84.6 |
Kişisel %7.6 |
SHÇEK %7.6 |
Vekil |
Kadın %100 |
Erkek %0 |
Kabl % 92.4 |
Red %7.6 |
Yalova |
13 |
11 |
1 |
1 |
0 |
13 |
0 |
12 |
1 |
Dayanak:11 ildeki Aile Mahkemeleri Değişik İş Defterine kayıtlı 2019 başvuru incelenmiştir.
Koruma Kararı İçin Aile Mahkemesine Başvuru kaynağı:
Bu başvurulardan 1404 savcılıkca % 69
614 sahsi başvuru % 30.4
1 SHÇK %0.049
22 dosyada vekil var %1.08
Karar verilen 2000 dosyada:
1886 kabul % 94.3
114 red % 5.7
Cinsiyetlere göre:Toplam 2018
1706 kadın % 84.5
244 erkek % 12.09
Başvuru ile karar arasındaki ortalama süre:
Aynı Gün :% 51
1 gün sonra :% 26.5
2 Gün Sonra % 6.2
3 Gün sonra % 3.05
4 Gün sonra % 2.75
5 Gün sonra % 3.9
6 Gün sonra % 2.4
7 gün sonra % 1.2
7-10 gün arası % 0.6
10 gunden daha uzun %.2.5
Burdur ;
Tüm başvurular aynı gün sonuçlanmıştır.
Karadeniz Ereğli
Başvuruların% 84 u ilk gün karara çıkmıştır.(38/32)
Diyarbakır;
335 başvurunun % 97.9 unu ilk gün karara bağlamıştır
Eyüp Mahkemeleri:
Toplam 177 başvurudan ilk gün sadece 8 ‘ini karara bağlamış(% 4.5 ) 2.Gün % 14 ,3.gün.%17 4.Gün %9 karar vermiştir.Böylece % 55den fazla başvuru ancak 5 ve sonrası günlerde karara çıkmıştır.
İstanbul Sirkeci
Toplam 53 başvurudan aynı gün hemen karar çıkan 3 dosya olup bu oran % 5.6 dır.2.Gün % 41 karar cıkarken3.gün % 13 karar verilmiştir.
.