KADINLARIN ADALETE ERİŞİMDE KARŞILAŞTIĞI ENGELLER
Adalete erişim tüm yurttaşlar için güvenceye alınmış bir hak olmasına karşılık yasal düzenlemeler ve uygulamalar nedeni ile bu haktan kadın yurttaşlar ya hiç yararlanamamakta ya da yararlanma kısıtlı düzeyde gerçekleşmektedir.
HUKUK BAŞVURULARINDA
Adalete erişimde ilk durak bir avukattan hukuki destek almaktır. Mali durumları elverişsiz olan kadınların bir avukata başvurma ve yardım olanağı çoğu kez bulunmamaktadır. Kadınlar için tek destek olanağı baro adli yardım servisleridir.
Baro adli yardım servisleri, kadınların erişebileceği yakınlıkta değildir, Erişim olsa bile nöbetçi avukatla görüşmek için uzun süre sonraya randevu verilmekte ve görüşme sırasında kadının insan hakları bakımından meslek için eğitimden geçmiş ve aile hukuku alanında deneyimli olan bir avukatla görüşmesi için gerekli önlemler alınmamakta, adli yardım sisteminde kadının yaşamış olduğu sıkıntıları giderecek işleyiş bulunmamaktadır.
Ücretsiz avukat atanması için baro başvurularında muhtardan fakirlik ve ikametgah belgesi talep edilmektedir.
Asgari geliri olan ve çalışan fakat bir avukata vekalet ücreti ödemek için başka hiçbir olanağı olmayan, elde ettikleri gelirle yaşamsal ihtiyaçlarını bile karşılamaktan uzak olan kadınlar baro adli yardım servisinden fakirlik belgesi alamadıkları için yararlanamamaktadır.Talepleri reddedilen kadınlar adalet mekanizmasına başvurmaktan caymaktadır.
Yine şiddet sebebi ile koruma kararı almak isteyen ve can güvenliği sorunu yaşayan kadınlar,eğer sığınma evlerinde kalıyorlarsa ,muhtardan ikametgah alamadıkları için başvuru yapamamakta veya sığınma evinin adresine bağlı muhtarlıktan belge alındığında ise kadının yaşadığı yer hakkında bilgi başkalarınca bilinebilir olmaktadır
Kadının yasal haklarının en üst düzeyde gerçekleşebilmesi, kadınların öncelikle bir avukata ulaşabilmesi ile mümkündür. Fiili ve mali sebeplerle vekalet ücreti ödeyemeyen kadınların baro adli yardım servislerinden yararlanma talepleri asgari ücret karşılığı dahi olsa bir kazanca sahip olmalarının fakirlik koşulu oluşturmadığı gerekçesi ile reddedilmemeli, fakirlik koşulu ve fakirlik kağıdı edinme zorunluluğuna bakılmaksızın her bir kadının geçim koşulları ayrı ayrı incelenerek elverişsizliğin gerçekleşip gerçekleşmediği araştırılmalıdır.
Yine şiddet olasılığının olduğu durumlarda atama yapılmasının basit kolay ve oldukça hızlı biçimde gerçekleşmesi için gerekli kolaylıklar sağlanmalıdır. Şiddet sebebi ile koruma talebinde buluna kadınlara avukat hakkı hatırlatılmalı ve bu olanak desteklenmelidir.
Sadece avukat ataması yapılması,kadının insan haklarının gerçekleşmesine yeterli değildir. Verilen avukatlık hizmetinin niteliğinin yükseltilmesi gerekmektedir.
Gerek görüşmeleri yapan gerek se dava takibi yapan avukatların kadına yönelik şiddet ve aile hukuk konusunda yeterli düzeyde hizmetiçi eğitimden geçmesi ve yeterli deneyim sahibi olması gözetilmesi gerekmektedir.
Yine kadınların hukuki destek için adli yardım listelerinde yer alan avukatlar arasından seçim yapma olanağı sağlanmalıdır.
Belirtilen sebeplerle barolar kadın yurttaşların adalete ulaşımlarını sağlayacak biçimde yeniden yapılandırılmalıdır.
CEZA SORUŞTURMA VE KOVUŞTURMASINDA:
Şiddet ve bir suçtan zarar görme sebebi ile karakol veya savcılıklara başvuran kadınların pek çoğu , soruşturma aşamasında bir avukattan hukuki destek alabileceklerine ilişkin haklarından haberdar edilmemekte, en çok ihtiyaç duyulan bu aşamada kadınlar avukat olmadan şikayetlerini yapmak zorunda kalmaktadırlar. Böylece kadınlar hukuki süreci takip edecek bir hukuk uygulayıcısından yoksun bırakılmaktadır.
Oysa yasa gereği şikayetçi olmak isteyen kadınlara CMK da düzenlenmiş olan bir avukatın desteğinden yararlanma hakkı olduğu kolluk veya savcılıkça kadına anlayabileceği biçimde anlatılmalı ve bu hakkını kullanması desteklenmelidir. Bu yapılmadığında kolluk görevini ihmal ediyor demektir.
Avukatın desteğine ulaşan kadınların gerek şikayetini etkin biçimde yapabilmesi gerekse şiddet sebebi ile savcılık tarafından soruşturmanın sonuçlanmasının beklenmesi yerine hemen aile mahkemesine avukatı aracılığı ile başvurması ve koruma kararı alabilmesi süreci hızlanacaktır.
Aynı olanak savcılık ve ceza yargılamaları sırasında da aynen geçerlidir.
Kadınların kollukta bir avukatla birlikte hareket etmeleri,şiddet gören kadının şiddet uygulayan aile bireyi ile uzlaştırılması ve şiddet ortamına yeniden dönmeye zorlanması girişimlerinden de koruyacaktır.”
“Adalete Erişim” i sağlamak devletin sorumuluğunda olan ve devletin hangi düzeyde insan haklarını gerçekleştirmeyi hedeflediğiyle doğrudan ilgilidir.
Açıklanan sebeplere;
Adalete ulaşım hakkının yeterli düzeyde gerçekleşmesi için tüm aşamalarda amaca uygun biçimde işleyişin gerçekleştirilmesi için tüm tarafları sorumluluklarını göreve davet ediyoruz.
KADINLAR HAKKINIZ VAR AVUKAT İSTEYİN !!!!
Kadınlara Hukuki Destek Merkezi
(KAHDEM)
